Czym zajmuje się komornik?
Hasła „komornik” i „egzekucja komornicza”budzą w naszym społeczeństwie przeważnie mało pozytywne skojarzenia. Taki niesprawiedliwy odbiór tej profesji jest niewątpliwie pochodną nagłaśnianych przez media kontrowersyjnych spraw z udziałem komorników sądowych, przedstawiających ich jako bezdusznych egzekutorów.
Oddziałujące na emocje komunikaty medialne, opisujące tylko jedną stronę konfliktu, wysuwające na pierwszy plan krzywdę wyrządzoną dłużnikowi, rzucają negatywne światło na wszystkich przedstawicieli tego fachu. Z uwagi na brak dobrej sławy zawodu komornika doniesienia o rzekomo nieprawidłowo przeprowadzonych egzekucji komorniczych, stają się świetną pożywką dla mediów, gwarantującą oglądalność programów oraz „klikalność” artykułów szkalujących komorników sądowych. Takie postrzeganie tego niedocenianego i społecznie potrzebnego zawodu jest absurdalne.
Przyjrzyjmy się zatem roli komornika sądowego, którego zadaniem jest odzyskanie należności czyli – należnej komuś zapłaty za towar lub usługę – z innej perspektywy. Spójrzmy na jego przydatność społeczną okiem wierzyciela.
Czyim? No właśnie – prawnicza, odhumanizowana nomenklatura nie sprzyja podmiotowemu traktowaniu tej postaci. A to przecież to nikt inny, jak osoba prowadząca firmę, której kontrahent nie płaci w terminie, matka, która nie dostaje alimentów czy wspólnota mieszkaniowa, która próbuje odzyskać niezapłacony czynsz, na który obecnie składają się de facto pozostali mieszańcy. W takim ujęciu widać, że wierzycielem może być każdy z nas i naszych bliskich.
To właśnie komornik sądowy pomaga osobom, które po przejściu całego procesu odzyskiwania należności – bezskutecznej windykacji polubownej oraz wygranej batalii w sądzie, zakończonej uzyskaniem tytułu wykonawczego, mogą odzyskać swoje należności od nieterminowego kontrahenta, dłużnika alimentacyjnego czy pożyczkobiorcy. Spójrzmy prawdzie w oczy – w postępowaniu komorniczym prawdziwym poszkodowanym jest nie dłużnik, a wierzyciel, który poniósł pewną stratę finansową. Poza „usługami” świadczonymi przez komorników sądowych, taki pokrzywdzony podmiot nie ma możliwości skorzystania z innej, przymusowej a zarazem legalnej ścieżki odzyskania należności. To nadane ustawą komornikowi uprawnienia i jego status funkcjonariusza publicznego powodują, że tytuł wykonawczy ma siłę sprawczą. A ona umożliwia podjęcie działań przeciwko dłużnikowi. Gdyby nie te uprawnienia, wierzyciel mógłby jedynie sam podejmować próby kontaktu i dopominać się o odzyskanie swoich pieniędzy, licząc tylko na dobrą wolę i uczciwość osoby zadłużonej. Jednak nie ma co się czarować – takie działania byłby z pewnością mało efektywne. Bez komorników sądowych tytuł wykonawczy byłby jedynie „papierkiem”, który sobą mająca do odzyskania należność mogłaby oprawić w ramkę i powiesić na ścianie, zaś jej prawo do odzyskaniu należnych jej pieniędzy stawałoby się mrzonką.
Komornik sądowy pełni ważną funkcję w systemie prawa, a jego rola jest nieoszacowana nie tylko w działalności bankowej, gospodarczej, pożyczkowej, ale także w przypadku indywidualnie zawieranych umów pomiędzy osobami fizycznymi.
Nie unikaj kontaktu z komornikiem sądowym
Uciekanie od problemu niespłaconych należności bądź lekceważenie go nie jest rozsądnym postępowaniem. Takie zachowanie może spowodować tylko nasilenie kłopotów. Jedną z podstawowych aktywności jaką powinieneś przedsięwziąć, jeśli jesteś osobą zadłużoną, jest odbieranie nadanych przez komornika sądowego dokumentów. Komornik sądowy o dokonaniu wszystkich czynności egzekucyjnych zawiadamia strony pismami wysyłanymi tradycyjną drogą pocztową za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Nieodbieranie zawiadomień komorniczych lub ich ignorowanie nie zatrzyma dalszych czynności egzekucyjnych. Pierwsze skierowane do dłużnika pismo to tzw. zawiadomienie o wszczęciu egzekucji. Zawiera ono istotne dla Ciebie informacje – dowiesz się z niego na czyj wniosek egzekucja komornicza została wszczęta i na podstawie jakiego dokumentu jest prowadzona. Jeśli korespondencji nie odbierzesz, pozbawisz się dostępu do informacji o aktualnym stanie postępowania. Mało tego – pisma dwukrotnie awizowane są traktowane przez organ egzekucyjny tak, jakby zostały przez adresata odebrane i rodzą dalsze skutki prawne.
Poza pisemną korespondencją z komornikiem sądowym warto również spróbować z nim porozmawiać. Należy jednak pamiętać, że decydującą rolę w postępowaniu egzekucyjnym jest podmiot lub osoba, u której masz do spłacenia należność. W związku z czym komornik ma ograniczone możliwości w ewentualnych negocjacjach dotyczących spłaty.
Egzekucja komornicza jest sprawą indywidualną, a jej przebieg może wyglądać odrębnie w zależności od konkretnego przypadku. Pamiętaj także, że polski ustawodawca przewidział przepisy regulujące środki ochrony dłużnika.
Ochrona dłużnika w postępowaniu komorniczym
Polskie prawo przewiduje ochronę dłużnika w postępowaniu egzekucyjnym. Niezależnie od wysokości i rodzaju zadłużenia, nie może on zostać pozbawiony środków do życia. Gwarancją tego prawa jest kwota wolna od potrąceń oraz ograniczenie działań komornika tylko do czynności „zleconych” mu przez wierzyciela.
Kodeks Postępowania Cywilnego przewiduje również cały szereg praw i przedmiotów, które nie podlegają egzekucji sądowej. Dodatkowo osobie zadłużonej przysługuje skarga na czynności komornika. Jeśli więc w Twoim odczuciu egzekucja komornicza była niezgodna z prawem, możesz poddać jego zachowanie ocenie sądu.
Komornik doręcza urzędowy formularz skargi dłużnikowi przy pierwszej czynności egzekucyjnej. Możesz więc skorzystać z gotowego wzoru lub samodzielnie sporządzić jej treść.
Wszczęte postępowanie egzekucyjne, a kontakt z wierzycielem
Inicjatorem postępowania egzekucyjnego jest wierzyciel. Najrozsądniejszym zachowaniem osoby mającej do spłacenia należność jest takie działanie, które w ogóle nie doprowadzi do wszczęcia postępowania sądowego, a na dalszym etapie egzekucyjnego. Jednak nawet jeśli zadłużenie trafi na ścieżkę postępowania egzekucyjnego, nie należy panikować. Na tym etapie również warto podejmować z wierzycielem próby rozmów w sprawie spłaty. Aktywna postawa dłużnika, uczciwe przedstawienie swojej sytuacji finansowej i chęć osiągnięcia kompromisu mogą ułatwić wypracowanie korzystnego dla obydwóch stron rozwiązania.
Musisz również mieć na uwadze, że w momencie gdy sprawa trafia do egzekucji komorniczej, wszelkich wpłat warto dokonywać bezpośrednio do komornika. Dokonywanie wpłat do wierzyciela, nie spowoduje, że unikniesz opłaty należnej komornikowi. Ponadto, po spłacie zadłużenia otrzymasz od niego urzędowy dokument, świadczący o tym, że należność wynikająca z tytułu wykonawczego została wyegzekwowana w całości.
Szybsza spłata to finalnie mniejsza spłata
Nieterminowa spłata zadłużenia powoduje, że do podstawowej należności, jaką jesteś zobowiązany zwrócić wierzycielowi, dochodzą koszty postępowania sądowego, a w późniejszym czasie koszty postępowania egzekucyjnego oraz opłata egzekucyjna. Do należności głównej oraz kosztów procesu, z każdym dniem naliczane są dodatkowo odsetki za nieterminową spłatę. Dlatego warto jak najszybciej dokonać spłaty zadłużenia. Jeśli Twój dług zostanie przekazany do wyegzekwowania komornikowi sądowemu, szybsza spłata spowoduje naliczenie mniejszej opłaty egzekucyjnej.
Zgodnie z Ustawą o kosztach komorniczych, komornik sądowy pobiera 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Od tej reguły jest jednak wyjątek. Jeżeli w terminie miesiąca od dnia otrzymania zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, wpłacisz do rąk komornika lub na jego rachunek bankowy całość lub część egzekwowanego świadczenia, komornik pobierze od Ciebie opłatę w wysokości 3% wartości wyegzekwowanego świadczenia. Jak widać różnica jest znacząca, dlatego warto dokonać spłaty zadłużenia, albo chociaż jego części, najszybciej jak to możliwe.
Jak odbywa się egzekucja komornicza?
W ramach podejmowanych przez organ egzekucyjny działań komornik ma możliwość ustalenia w jakich bankach posiadasz rachunki bankowe. Ponadto komornik zweryfikuje, gdzie jesteś zatrudniony, a Twój pracodawca otrzyma od komornika zawiadomienie o zajęciu wynagrodzenia.
Komornik ma również wgląd w to, czy w odpowiednim Urzędzie Skarbowym przysługuje Ci zwrot z tytułu nadpłaty podatku, którą również ma prawo zająć. Komornik ustali czy pobierasz świadczenie emerytalno-rentowe, zasiłki bądź czy przysługują Ci inne wierzytelności. Organ egzekucyjny może również, na zlecenie wierzyciela, podjąć czynności terenowe w miejscu Twojego zamieszkania. Zweryfikuje czy jesteś właścicielem pojazdów mechanicznych oraz nieruchomości.
Komornik sądowy dokonuje różnego rodzaju zapytań, które wiążą się z wydatkami, a ich koszt ostatecznie ponosi osoba zadłużona. Im wcześniej zgłosisz się do komornika i zadeklarujesz wolę spłaty, tym większa szansa, że unikniesz zajęcia komorniczego i dodatkowych kosztów egzekucyjnych. Dłużnik obciążany jest również kosztami kierowanej do stron postępowania egzekucyjnego korespondencji. Długość trwania postępowanie, zwiększa liczbę wysyłanych pism, a co za tym idzie „cena” egzekucji rośnie.
Inne działania komornika
Działania komornika nie ograniczają się wyłącznie do egzekwowania wierzytelności. Jednym z jego ustawowych zadań jest również doręczenie pism procesowych, których w ramach postępowania sądowego, nie udało się doręczyć pozwanemu tradycyjną drogą pocztową. Sąd w takim przypadku zleca doręczenie korespondencji za pośrednictwem komornika, który realizując powyżej opisane zlecenie, udaje się pod adres wskazany przez powoda, celem przeprowadzenia czynności terenowych, podczas których dokona próby doręczenia korespondencji. Unikanie w takiej sytuacji komornika również nie jest dla pozwanego racjonalnym zachowaniem.
Postępowanie doręczeniowe to dodatkowy koszt, którym ostatecznie obciążony zostanie dłużnik. Ponadto brak możliwości skutecznego doręczenia korespondencji, a na dalszym etapie bezskuteczne działania zmierzające do ustalenia aktualnego adresu pozwanego, mogą doprowadzić do konieczności ustanowienia przez sąd kuratora dla nieznanego miejsca pobytu. Jak nie trudno się domyśleć – ustanowienie kuratora to kolejne koszty dla przyszłego dłużnika.
Umorzenie postępowania egzekucyjnego – co dalej z długiem?
Bezskuteczne postępowanie komornicze nie oznacza, że sprawa pomiędzy dłużnikiem a wierzycielem jest zakończona. Umorzenie egzekucji nie zamyka wierzycielowi możliwości ponownego wszczęcia egzekucji. Takie ponowne skierowanie do komornika wniosku o wszczęcie egzekucji opiewa na zdecydowanie większe kwoty niż wniosek złożony po raz pierwszy. Należności egzekwowane w ponownym postępowaniu zwiększą się o odsetki, koszty poprzedniej egzekucji, a jeśli wierzyciel reprezentowany był przez profesjonalnego pełnomocnika, koszty zastępstwa w egzekucji również będą wyższe. Dlatego jeszcze raz podkreślę, iż szybsza spłata ostatecznie spowoduje, że poniesiesz mniejszy koszt „obsługi” Twojego zadłużenia.
W 2017 r. została uruchomiona Infolinia Krajowej Rady Komorniczej. Każdy, kto chciałby zasięgnąć informacji odnośnie egzekucji komorniczej, może skontaktować się pod numerem (22) 299 87 77. Infolinia czynna jest w każdy wtorek w godz. 9-15.
W sprawach obsługiwanych przez naszą kancelarię zapraszamy do kontaktu z naszymi konsultantami. Infolinia dostępna jest od pn. do pt., w godzinach 8:00 – 19:00. Jesteśmy do Państwa dyspozycji również pod adresem [email protected].
